Transport lotniczy to dynamiczny i złożony sektor logistyki, który staje się coraz bardziej niezbędny w dzisiejszym globalnym świecie. Jeśli jesteś spedytorem lotniczym lub aspirujesz do tej roli, zrozumienie kluczowych aspektów tej branży jest absolutnie konieczne. Czytaj dalej, aby zgłębić elementy, które pomogą Ci zrozumieć i opanować fascynujący świat transportu lotniczego.
Jeśli chcesz szybko przejść do konkretnego działu, skorzystaj ze spisu treści poniżej, aby nawigować po artykule i znaleźć informacje, które Cię najbardziej interesują.
Logika działania overseas
Regulacje prawne
Organizacje w transporcie lotniczym
Agent Cargo
Linie lotnicze
Podział samolotów
Taryfy lotnicze
Waga płatna przesyłki
Lotniska i terminale
Proces przyjęcia przesyłki i dopuszczenia do lotu
Listy lotnicze
Pomocne systemy
Znajomość procesu
Wybrane przyczyny opóźnień
1. Logika działania "Overseas": Jak poruszać się w międzynarodowym transporcie lotniczym
Pierwszym i podstawowym obszarem, jest zrozumienie logiki działania spedycji lotniczej, jako szerszego zbioru, który nazywany jest spedycją overseas. Bo overseas, to potoczna nazwa dla spedycji morskiej, lotniczej właśnie i kolejowej, i to sprawia, że obowiązują tu pewne uniwersalne zasady. Sporo o nich mówiłem już na łamach tego podcastu, ale hasłowo tylko przypomnę.
Pierwsze, to znajomość Incoterms, które to determinują – mówiąc umownie – zakres działań, za które jesteśmy odpowiedzialni, pracując na rzecz naszego klienta.
Drugie, to organizacja transportu we współpracy z agentem lub tzw. biurem zamorskim. To jest temat sam w sobie, podobnie jak Incoterms. W skrócie – dużo w naszej pracy będzie zależeć od tego z jakim agentem przyjdzie nam współpracować.
I po trzecie – jeżeli chodzi o specyfikę overseas – to organizacja odpraw celnych. Nie dokonywanie ich – bo to rola agenta celnego, ale odpowiednie przygotowywanie gruntu pod tą odprawę. Zebranie dokumentów, przekazanie odpowiednich instrukcji, itp. Raczej od tego nie uciekniemy.
2. Regulacje prawne: O czym każdy spedytor lotniczy powinien wiedzieć
I to są takie podstawowe ramy, w których przyjdzie nam pracować jako spedytorowi lotniczemu.
natomiast w mojej ocenie, pierwszym typowo lotniczym obszarem, z którym warto się zaznajomić – podkreślam – zaznajomić się – aby przynajmniej wiedzieć do czego ewentualnie się odnosić, albo gdzie szukać jakiś precyzyjnych odpowiedzi w zakresie uwarunkowań przewozów lotniczych, są regulacje prawne.
Są to cztery dokumenty, które warto mieć gdzieś na dysku:
Konwencja Warszawska z 12 października 1929 r.
Konwencja o międzynarodowym lotnictwie cywilnym z Chicago 7 grudnia 1944 r.
Konwencja Montrealska z 28 maja 1999 r.
… i na gruncie prawa krajowego – Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze
3. Organizacje w transporcie lotniczym: ICAO, IATA, ULC i ich wpływ na działania
Kolejny element, w którym dobrze jest się orientować, to – jakby to powiedzieć – organizacje o dużym znaczeniu w branży lotniczej oraz ich funkcje. Warto po prostu wiedzieć, co to jest:
ICAO (International Civil Aviation Organization) – Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego
IATA (International Air Transport Association)- Międzynarodowe Stowarzyszenie Transportu Lotniczego
I zrozumienie jednego ważnego rozróżnienia pomiędzy tymi organizacjami – a mianowicie to, że jedna – ICAO – jest organizacją, której przedstawicielami są poszczególne kraje, reprezentowane przez ministrów transportu lub ich odpowiedniki.
Natomiast IATA, to prywatne stowarzyszenie, zrzeszające prywatne firmy. I co ważne – to właśnie IATA – tak z mojej perspektywy – ma większy wpływ na codzienną pracę spedytorów lotniczych.
Ostatnia wartą zaznajomienia się jest ULC (Urząd Lotnictwa Cywilnego) – czyli Urząd Lotnictwa Cywilnego.
4. Różnice pomiędzy Agentem Cargo a spedytorem lotniczym
To były takie teoretyczne podstawy. Kolejny aspekt ważny w zrozumieniu pracy spedytora lotniczego, to rozróżnienie pomiędzy spedytorem lotniczym, a agentem cargo. Różnica jest taka, że spedytorem lotniczym może się tytułować każdy spedytor, każdy który działa na rzecz organizacji transportu lotniczego.
natomiast agent cargo jest szczególnym rodzajem spedytora lotniczego, który to ma bezpośredni kontakt z liniami lotniczymi, ich systemami bookowania, posiada pulę listów AWB (Air Way Bill) poszczególnych linii lotniczych.
Niby nazwa, niby semantyka, ale o bardzo dużym znaczeniu praktycznym.
5. Kluczowe aspekty operacyjne: Linie lotnicze, GSA i budowanie relacji
Kolejny aspekt podstawowej wiedzy spedytora lotniczego, to znajomość linii lotniczych, posiadanie bezpośrednich kontaktów z tymi liniami. Oraz co ważne – rozróżnienie pomiędzy linią lotniczą i GSA (general Sales Agent).
Jest to o tyle ważne, aby wiedzieć do kogo się zwracać o kwotację na trasie obsługiwanej przez daną linię.
6. Podział samolotów: Co musisz wiedzieć
Następny element tej układanki, to znajomość podstawowych typów samolotów. Ale nie chodzi mi tu o rodzaj napędu – odrzutowy vs turbośmigłowy – ani konkretnych producentów. Ale ważny jest tu podział na samoloty wąsko kadłubowe, szeroko kadłubowe oraz frachtowce. No i oczywiście RFS (Road Feeder Service), czyli dostawy drogowe na rzecz linii lotniczych i co ważne organizujące przewozy pod listami lotniczymi AWB.
7. Taryfy lotnicze: Jak je czytać i co z nich wynika
Dobrze idźmy dalej. Kolejny obszar z mojej listy to znajomość, a właściwie umiejętność czytania taryf lotniczych. i tu znów – nie mam na myśli znajomości TACT Rules (The Air Cargo Tariff Rules) – bo to 3 tomowa cegła. Raczej też nie używana tak intensywnie jak kiedyś. bardziej chodzi mi o znajomość podziałów taryfowych, tzw. breaków, dodatków – tak aby umieć odczytać i przetworzyć ofertę, którą otrzymamy od linii lotniczej lub naszego agenta.
8. Waga płatna przesyłki: Jak jest wyliczany fracht
Następny punkt podstawowej wiedzy spedytora lotniczego, to umiejętność wyliczania wagi płatnej. Więcej temu zagadnieniu poświęcam w odcinku #44. Przypomnę tylko, że jest to większa spośród wagi rzeczywistej i wagi objętościowej.
9. Lotniska i terminale: Węzły logistyczne w transporcie lotniczym
Dalej – Lotniska i terminale. To jest o tyle ważne, że choć głównie spedytor lotniczy – patrząc na polskie lotniska będzie miał do czynienia z Okęciem, to może się okazać, że jego zatłoczenie sprawi, że będzie myślał o chociażby pobliskiej Łodzi. Inną przyczyna dla wybór takiego, a nie innego lotniska będzie podyktowana dostępnością do bezpośrednich połączeń niektórych linii lotniczych. Można to odczuć np. w związku z przenosinami ciężaru operacji cargo, czołowej linii lotniczej cargo z Warszawy do Katowic.
Innym aspektem – w zasadzie bardziej praktycznym niż same lotnisko, są operujący na terminalach operatorzy handlingowi. Jest to o tyle ważne, bo to operatorzy handlingowi, są tzw. rękami linii lotniczej na danym lotnisku. To do nich zgłaszamy się z nadaniem lub odbiorem przesyłki lotniczej. Tu też warto mieć wybudowane i pielęgnować kontakty.
10. Proces przyjęcia przesyłki i dopuszczenia do lotu: Momenty krytyczne
A jeżeli jesteśmy już na terminalu, to kolejnymi ważnymi aspektami, które powinien już na starcie znać spedytor lotniczy, to jest proces jakiemu poddawana jest przesyłka na terminalu. Jest to o tyle istotne, bo determinuje to, czy nasza przesyłka w ogóle zostanie dopuszczona do lotu albo złapie jakieś opóźnienia na świetleniu, albo odprawie celnej i po prostu nie załapie się na swój rejs.
11. Listy lotnicze: Niezbędne w eksporcie
To jest też moment, w którym wkracza do gry kolejny zestaw umiejętności i wiedzy – a mianowicie wystawianie listów lotniczych i powiązanych z nimi manifestów. Podział na MAWB i HAWB – podobnie jak w morskim na mastera i housa.
Zasady, co do uzupełniania nadawców, odbiorców, przewoźników – są tu podobne. jednak mam wrażenie, że w przypadku AWB występuje nieco większy reżim formalny.
12. Pomocne systemy: Narzędzia dnia codziennego
Następny aspekt wiedzy spedytora lotniczego, to umiejętność poruszania się po różnych systemach, z których będzie korzystał.
Będą to na pewno systemy linii lotniczych i GSA – tu będziemy niekiedy sprawdzać stawki, a przede wszystkim bookować zlecenia.
Podobnie będzie z agentami handlingowymi. Coraz częściej wymagają oni komunikacji poprzez swoje systemy.
Kolejno systemy do przygotowywania listów lotniczych i manifestów. Dalej pewnie jakiś system agregujący taryfy linii lotniczych – jest ich kilka na rynku – choć jest to zwykle narzędzie pomocnicze w stosunku do sprawdzenia stawki poprzez system linii lub bezpośredni mail.
13. Znajomość procesu: Przepis na sukces
No i zbliżając się powoli do końca – jako przedostani element pozostawiam znajomość procesu obsługi w spedycji lotniczej. Zostawiam to na koniec, bo nie mając tej wcześniejszej wiedzy, daleko pewnie w tej obsłudze byśmy nie zaszli.
To co jest jeszcze szczególnie ważne w znajomości procesu obsługi – to rozróżnienie tego procesu na proces eksportowy i proces importowy – bo to są de facto dwa różne procesy.
14. Wybrane przyczyny opóźnień: Bądź przygotowany
Ostatni na mojej liście obszar, to znajomość typowych
przyczyn opóźnień i problemów, na jakie możemy natrafić organizując transport
lotniczy. Warto się uczyć na błędach i jednocześnie zdecydowanie taniej jest
się uczyć na cudzych, niż na własnych. Choć pewnie – tak półżartem – własne
błędy mają dużo większy walor edukacyjny. Tu chodzi o to, aby znać newralgiczne
punkty procesu obsługi i po pierwsze przede wszystkim potrafić zadziałać
prewencyjnie, a gdy problem już wystąpi, to potrafić zaradzić.
Zakończenie
Zakres informacji, które musi opanować spedytor lotniczy, jest bardzo szeroki. Mam nadzieję, że ten przewodnik pomoże w nawigacji po tej skomplikowanej, ale fascynującej branży.
Dołącz do Spedytorów 4.0
Inwestuj w przyszłość i swoją branżową wiedzę!
Zyskaj możliwość bezpośredniego kontaktu z Igorem
POBIERZ CHECKLIST
Sprawdzone metody działania, gdy giełda transportowa milczy i nikt się nie zgłasza na wystawiony ładunek.
- Co sprawdzić w zamieszczonej na giełdzie ofercie?
- Kiedy i jakie wprowadzać zmiany?
- Jakie aktywności podjąć w pierwszej kolejności?
POBIERZ MATERIAŁY DODATKOWE
POBIERZ E-BOOK
Najbardziej wyczerpujące opracowanie INCOTERMS ® 2020, przygotowane przede wszystkim z myślą o spedytorach.
Zawiera czytelne schematy z dodatkowymi oznaczeniami i objaśnieniami.
Do każdej z formuł dołączona jest tabela szczegółowego podziału kosztów.
POBIERZ
